Affichage des articles dont le libellé est Khoa học. Afficher tous les articles
Affichage des articles dont le libellé est Khoa học. Afficher tous les articles

samedi 16 mars 2024

Cù Mai Công - Kèn hồng, bằng lăng tím, bò cạp vàng : Lãng mạn vô duyên, bất hợp lý trong nắng Sài Gòn

 

Tháng Ba, tháng Tư cao điểm mùa khô Sài Gòn: 35, 36, 37 độ.  Người đi đường nào cũng khủng hoảng với cái nắng cháy da khét thịt. Ai cũng thèm một bóng cây để thấy "nắng Sài Gòn anh đi mà chợt mát" (thơ Nguyên Sa).

Hàng cây kèn hồng trồng lỗ chỗ trên đường Điện Biên Phủ, đoạn gần cầu Điện Biên Phủ năm nay lác đác trổ hoa.

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online ngày 16-3-2024, ông Lê Công Sơn - trưởng phòng kỹ thuật Công ty TNHH MTV Công viên Cây xanh TP.HCM - cho biết nguyên nhân: do năm nay nắng nóng dài, các đợt thời tiết mát mẻ trước Tết Nguyên đán cũng không xuất hiện nhiều, mưa cũng ít hơn. Dù là giống cây thích hợp khí hậu miền Nam nhưng cây vẫn cần điều kiện nắng và mưa đủ để cho năng suất tốt nhất.

vendredi 23 février 2024

Mai Quốc Ấn - Nỗi niềm châu thổ

 

Năm 2011, tôi viết bài “Ngày cái đói về… Đồng bằng sông Cửu Long”. Tòa soạn không đăng, lý do đơn giản là “vựa lúa làm sao mà đói được!”.

Năm 2014, anh Lê Quốc Minh Vietnamplus đồng ý đăng lại bài báo đó, nhưng tên bài được sửa lại. Thông tấn xã luôn đặt tít “dịu dàng”, dù cơ bản tít tôi đặt đúng bản chất cảnh báo khoa học.

Vấn đề của châu thổ bây giờ là hiện trạng đất chỉ còn cao hơn mặt nước biển 0,8 mét. Nước mặn có lúc đã xâm nhập sâu tận Tân Hồng, Hồng Ngự là những huyện xa của Đồng Tháp.

lundi 19 février 2024

Lê Học Lãnh Vân - Nỗi oan thế kỷ

 

Giữa những ngày mùng Tết, đài truyền hình quốc gia Việt Nam (VTV) đã loại bỏ hai tập phim về tuổi thơ của Trương Vĩnh Ký trong loạt phim hoạt hình “Khát vọng non sông”. Truớc đó, hai tập phim này cũng bị loại bỏ bởi đài truyền hình Cần Thơ.

Sự loại bỏ này, nhìn từ bên ngoài, giống như sự tiếp nối của hành động cấm ra mắt sách “Trương Vĩnh Ký, Nỗi Oan Thế Kỷ” của nhà biên soạn uy tín Nguyễn Đình Đầu!

Cuộc đời và sự nghiệp của Trương Vĩnh Ký thật có những điều khiến nhiều người thảo luận. Nhìn chung người đời sau xét ông trên hai phương diện: phương diện học thuật và phương diện chính trị. Dù có quan điểm của riêng mình, bài viết này không chủ ý trình bày quan điểm đó mà tìm hiểu về thái độ của xã hội đối với các quan điểm khác nhau về ông.

mardi 13 février 2024

Hiệu Minh - Nhân loại và sự phải trái của AI

 

Mọi năm khi gửi lời chúc mừng năm mới dân ta đã có một mẫu quen thuộc “Sang năm mới chúc gia đình sức khỏe dồi dào, làm ăn tiến tới…”.

Nhờ bạn IT hỏi AI (Artificial Intelligence – Trí tuệ nhân tạo) xem nên chúc tết ra sao thì ChatGPT tư vấn, bạn nên dùng câu “Chúc mừng năm mới” cho mọi trường hợp mà không bị phốt.

Nếu nói về công nghệ năm qua (2023) thì sự kiện ChatGPT ra mắt làm chấn động thế giới, và nhiều chuyên gia dự đoán rằng, cuộc cách mạng AI đang bùng nổ và thay đổi nhiều khía cạnh của cuộc sống con người.

mercredi 17 janvier 2024

Hoàng Tùng - Tarot, Tử Vi, Thần Số Học, Cung hoàng đạo, Tướng số…đều ngụy khoa học

Nếu bạn tin, thích hay quan tâm thì nó chỉ thuộc niềm tin, tôn giáo chứ nó chưa bao giờ được xếp vào khoa học, bởi không dựa trên bất kỳ cơ sở nào về khoa học (thống kê, kiểm chứng, phân tích...).

Thậm chí nó không đủ bất kỳ tiêu chuẩn để dựng nên một giả thiết đủ thuyết phục, có thể kết luận hay lý giải.

đầy mâu thuẫn, vô lý nên từ lâu chưa bao giờ được cộng đồng khoa học công nhận, thậm chí trở thành đề tài bị chế giễu trong giới.

mercredi 10 janvier 2024

Lê Học Lãnh Vân - Vắc-xin và test kit made in Vietnam

 

Cuối năm 2023 này, Việt Nam lôi một số người ra tòa, trong đó có vụ án Việt Á. Vụ này rất đặc biệt bởi tính chất của sự việc, phải nói là đặc biệt vô tiền khoáng hậu cả trong chuyên môn lẫn trong đạo đức.

Trong lúc việc xét xử được tiến hành theo tinh thần được tuyên bố  “kiên quyết không bao che tội phạm”, bên ngoài tòa án cả xã hội phất phơ như một cọng lông thả trong gió theo xá lợi tóc…

Khoảng thời gian này hai năm trước, Việt Nam bùng nổ dịch Covid. Các biện pháp cực đoan được cấp tốc ban hành. Trong hoàn cảnh đó, quan chức chính phủ rộn rịp hô hào đầu tư sản xuất vắc-xin tại Việt Nam. Phải dựng niềm tự hào của Việt Nam cao ngất ngưỡng, thắp ngọn đèn Việt Nam chói lòa thế giới! Các nhân vật cao tót vời trong giới chức trách tới thăm phòng thí nghiệm này nọ, chích thuốc mẫu gieo niềm tin…

vendredi 5 janvier 2024

Trương Nhân Tuấn - Luật pháp nào sẽ trừng trị đám ma tăng ?

Không cần phải là nhà nghiên cứu Phật học cao siêu, một Phật tử bình thường khi nghe ông Thích Trúc Thái Minh giảng thuyết cũng thấy rằng ông này không hiểu gì về giáo lý nhà Phật.

Trình độ tu học của ông này chưa chắc đã qua mức nhập môn. Bài giảng về "xá lợi tóc của Phật" mới đây là một bằng chứng cụ thể. "Triết lý ba xu", phi tôn giáo, phản khoa học... chỉ có tác dụng đưa những Phật tử nhiệt tình vào chốn vô minh.

Vấn đề là hiện tượng này không phải chỉ có ở chùa Ba Vàng mà nó phổ biến trên toàn lãnh thổ. Thử nghe những ông trụ trì ở các chùa "lớn" thuyết giảng, Nam cũng như Bắc, không một ông thầy nào có đức tính của một vị "cao tăng". Chùa càng lớn, càng hùng vĩ đồ sộ, lời giảng càng trần tục, nhuộm đủ thứ sân si.

jeudi 4 janvier 2024

Huỳnh Ngọc Chênh - Nói thêm về việc chuyển hệ thống danh pháp hóa học sang tiếng Anh

 

Đây là bước thụt lùi nguy hiểm, sổ toẹt hết công trình xây dựng bộ danh pháp hóa học và danh từ hóa học tiếng Việt của các bậc tiền nhân trong 80 năm qua, kể từ khi cụ Hoàng Xuân Hãn xuất bản cuốn Danh Từ Khoa Học lần đầu vào năm 1942.

Tiếp nối, hoàn thiện và mở rộng công trình của cụ Hãn, miền Nam vào năm 1970 đã lập hẳn Ủy Ban Quốc Gia Soạn Thảo Danh Từ Khoa Học, tập hợp gần 20 nhà khoa học đầu ngành do giáo sư Lê Văn Thới đứng đầu.

Tự điển danh từ hóa học chưa ra đời trọn vẹn, nhưng bộ danh pháp hóa học theo Việt Nam dựa trên tiêu chuẩn IUPAC đã được hình thành và đưa vào sử dụng trên mọi lãnh vực.

mercredi 3 janvier 2024

Trần Kiên Cường - Nước Úc không phải của tôi (1)

1. Giấc mơ nước Úc

Ở thời trai trẻ, ròng rã nhiều năm, tôi không ngừng mơ ước được đặt chân đến nước Úc của châu Đại dương.

Ước mơ về cái “chân trời tím” ấy nẩy mầm từ lâu, lâu lắm rồi. Khi mới ngoài đôi mươi, khi còn đang đeo đuổi con đường do cha mẹ muốn tôi theo là làm khoa học và đắm mình với giảng đường đại học. Nhưng nói về cái giấc mơ Nước Úc ấy chắc phải hơi dài dòng tí tẹo.

mardi 2 janvier 2024

Hoàng Tùng - Tóc người có thể tồn tại hơn 2600 năm không ?

 

Về mặt lý thuyết thì có thể, ở những điều kiện vô cùng đặc biệt như:

- Tóc được bảo vệ hoàn toàn bởi môi trường bên ngoài, như độ ẩm đặc biệt thấp và ổn định.

- Không có ánh sáng mặt trời, oxy hay tồn tại bởi vi khuẩn, gió.

Trong thời kỳ cổ đại thì chỉ có duy nhất trường hợp 2.600 năm là tóc của Nữ hoàng Nefertiti, người vợ của Vua Amenhotep IV (hay còn gọi là Akhenaten). Bởi bà được chôn sâu dưới lòng đất ở sa mạc, tách biệt với môi trường (nhiệt độ, độ ẩm thấp, ánh sáng, gió, vi khuẩn.

lundi 1 janvier 2024

Mai Bá Kiếm - Chỉ có người trong cuộc mới biết rõ người trong kẹt !

 

Vụ án Việt Á tuy được xét xử công khai, cơ quan điều tra đã tổ chức thực nghiệm sản xuất và kết luận kit test Việt Á đạt chất lượng, dù rằng công trình nghiên cứu của Học viện Quân y là giả tạo.

Nói chung, công nghệ chế tạo kit test của vợ Phan Quốc Việt dựa công thức trên mạng và pha chế bằng các chất nhập khẩu, vẫn là màn sương mù dày đặc.

Tôi không biết chuyên môn, nên rất cần một chuyên gia chánh hiệu "giải ảo" mới mong thấy được lờ mờ. Thời may, PGS.TS Cao Thị Bảo Vân đã làm "Tan sương đầu ngõ, vén mây giữa trời" bằng một giọng văn đầy thuật ngữ mà thừa dí dỏm. Xin cúi mình một góc 45 độ cám ơn bà đã khai trí cho tui:

vendredi 29 décembre 2023

Lê Học Lãnh Vân - Cọng lông trôi nổi cõi ta bà Việt

 

1) Sách Yên Đan Tử (cuối đời Tần) viết: “Có cái chết nặng tựa Thái Sơn, có cái chết nhẹ như lông hồng”.

Người đời xưa khi nói về ý nghĩa của cái chết và thái độ con người trước cái chết đã dùng hình tượng của một vật rất rất nặng là núi và một vật rất rất nhẹ : cọng lông. Ý câu ấy nói khi gặp việc đáng hy sinh, người ta xem cái chết nhẹ tựa lông hồng.

Lông hồng chỉ lông một loài chim, chim hồng, là lông vũ. Về mặt tiến hóa học thì người và chim có cùng tổ tiên, tách nhau cách nay khoảng sáu chục triệu năm. Lông của người, thuộc nhóm lông mao, có cùng nguồn gốc phát triển phôi sinh học với lông vũ. Nói tóm lại lông vũ (lông chim) và lông mao cùng nguồn gốc, chẳng xa xôi nhau chi!

jeudi 28 décembre 2023

Dương Thắng - Sao lại im lặng trước một thông tin rất phản khoa học ?

1. Nếu một sợi tóc tồn tại 2.600 năm không thể bị tiêu hủy và cầm lên là biết ngay đó là sợi tóc của Đức Phật. Vậy thì các môn khoa học như sinh học, hóa học, lý thuyết mã di truyền, ngành khoa học hình sự nên dẹp hết đi.

2. Nếu một sợi tóc sau 2.600 năm được lưu giữ mà tự biết chuyển động uốn éo khi không có bất kỳ lực tác động, biết nhẩy tránh vật cản. Thì ngành vật lý, ngành toán cơ, ngành sinh học thần kinh cũng cần dẹp bỏ.

Tôi là người luôn tin rằng tôn giáo cũng là điều vô cùng cần thiết cho xã hội loài người. Bởi nó đem đến cho con người một lòng tin mãnh liệt vào những gì thiêng liêng, cao cả. Hướng con người vượt lên trên những hỉ nộ, ái ố hay kìm nén được, tiêu trừ được những căn tính xấu xa của con người.

lundi 25 décembre 2023

Huỳnh Ngọc Chênh - Xin các ngài đừng làm rối rắm thêm cách gọi danh từ hóa học

 

Lo người Việt không có từ khoa học để diễn đạt và giảng dạy, từ năm 1942, học giả Hoàng Xuân Hãn đã cất công soạn ra cuốn danh từ khoa học. Từ đó người Việt đã không dùng nguyên xi tiếng Pháp để diễn đạt các nội dung khoa học nữa.

Đặc biệt trong lãnh vực hóa học, tên các nguyên tố, các chất hóa học rất khó Việt hóa, nhưng Ông Hoàng Xuân Hãn vẫn dày công nghiên cứu và Việt hóa khá trọn vẹn. Như oxygen, nitrogen, sodium, potasium, acide, oxyde, acide sunfurique, acide sunfureuse, hydroxyde de fer II ...  Việt hóa ra thành ô xy, ni tơ, natri, kali, axit, oxyt, axit sunfuric, axit sunfurơ, hydroxit sắt nhị ...

Hầu hết danh từ hóa học ông Việt hóa từ tiếng Pháp và cả từ tiếng Latinh. Ví dụ tiếng Pháp gọi là potasium, sodium thì ông Việt hóa thành Kali, Natri từ gốc tiếng La tinh là kalium, natrium.

jeudi 9 novembre 2023

Nguyễn Đình Bổn - Một công nhân Hàn Quốc bị robot giết chết!


Nhân loại đang lo sợ sau vài thập niên nữa, khi robot được tích hợp AI thì chuyện trong các phim viễn tưởng robot giết người sẽ thành sự thật.

Nhưng cũng không cần đợi lâu vì nó vừa xảy ra.

Theo AFP đưa tin vào ngày 8.11, thì một công nhân 40 tuổi thuộc công ty robot của Hàn Quốc đã bị robot đóng gói sản phẩm nghiền chết do nhầm nạn nhân với các thùng đồ.

Lưu Trọng Văn - Chẳng giống ai

 

Đang chuyện thời sự, nhà nước phong tặng học hàm giáo sư, phó giáo sư tranh cãi ỏm tỏi, thì tiến sĩ vật lý Nguyễn Mộng Giao, cháu đích tôn cụ Tam Nguyên Yên Đổ Nguyễn Khuyến a lô cho gã.

Quá đúng…”hớp”.

Tiến sĩ Giao nói: Chỉ có Việt Nam mình làm chuyện lạ đời không giống ai là nhà nước phong tặng học hàm giáo sư, phó giáo sư. Trên thế giới, việc ấy là của các trường đại học. Trường đại học nào thì công nhận giáo sư của trường nấy.

vendredi 8 septembre 2023

Lê Học Lãnh Vân - Giá trị sinh môi học của khu rừng sáu trăm héc-ta

 

Ngành Ecology, tiếng Việt gọi là Sinh môi học, nghiên cứu mối quan hệ giữa Sinh vật với Môi trường, bao gồm sinh vật với sinh vật và với môi trường sống trên một vùng địa lý nhất định.

Trong Sinh Môi học người ta chia ra năm cấp độ nghiên cứu, gồm có Sinh vật (Organism), Dân cư (Population), Quần thể (Community), Hệ sinh thái (Ecosystem) và Sinh quyển (Biosphere). Tương ứng với từng cấp độ, các nhà sinh môi học có các nhánh nghiên cứu Sinh môi học Sinh vật, Sinh môi học Dân cư, Sinh môi học Quần thể, Sinh môi học Hệ Sinh thái, Sinh môi học Sinh quyển.

Sinh môi học dùng kiến thức của nhiều ngành khác nhau, ít nhất gồm các ngành sinh lý học, sinh hóa học, động vật học, thực vật học, vi sinh học, sinh học tập tính, tiến hóa học, thổ nhưỡng, hóa học, vật lý học…

Dương Quốc Chính - Minh bạch để đồng thuận

 

Về cái hồ Ka Pét, để tránh đánh giá cảm tính, thì bên chủ đầu tư cần minh bạch Báo cáo nghiên cứu khả thi. Bên phản đối cần cử ra một nhóm chuyên gia thủy lợi, có thể góp tiền cộng đồng để thuê một đơn vị tư vấn độc lập để thẩm định, chất vấn chủ đầu tư.

Chứ còn chửi suông cảm tính thì vô ích. Dân bảo không được phá rừng để bảo vệ môi trường, chủ đầu tư bảo cần làm để cứu nông nghiệp khỏi hạn hán, chả ai nghe ai. Dư luận viên của hai bên thì tung tin giả để định hướng.

Hiện tại thông tin đang bất đối xứng, dân có thông tin hạn chế, thậm chí có thể fake. Còn chủ đầu tư đương nhiên có đủ số liệu dự án, nhưng không biết liệu có cố tình fake hay không.

Nguyễn Ngọc Chu - Có hồ La Ngà thì không cần hồ Ka Pét

Người nào đến nhiệm kỳ của mình cũng muốn để lại dấu ấn. Tất cả các dấu ấn họ để lại không ngoài các dự án. Dự án nào cũng liên quan đến cắt đất, đốn cây. Ai cũng hô hào “không đánh đổi môi trường để phát triển kinh tế”. Chỉ có hậu thế mới thực sự thấm thía thế nào là môi trường sống “không đánh đổi môi trường để phát triển kinh tế” mà tiền nhân để lại.

CÓ HỒ LA NGÀ 3 THÌ KHÔNG CẦN HỒ KA PÉT

I. HỒ CHỨA NƯỚC LA NGÀ 3

Lãnh đạo tỉnh Bình Thuận đã có các công văn gửi Chính Phủ xin thu hồi hoặc di dời thủy điện La Ngâu về sau hồ chứa nước La Ngà 3. Xác định La Ngà 3 là “công trình chiến lược đa mục tiêu”. Được ưutiên trong quy hoạch quốc gia, và mong muốn được đưa vào xây dựng càng sớm càngtốt.

Về dung tích và kỳ vọng :

lundi 21 août 2023

Đoàn Khắc Xuyên - Hai vụ án trong một vụ án

 

Trong vụ án Việt Á có hai vụ án.

Một là vụ đưa và nhận hối lộ để giúp Phan Quốc Việt nâng giá kit xét nghiệm và tiêu thụ càng nhiều càng tốt (dẫn đến cưỡng bức xét nghiệm, phong tỏa, cách ly tràn lan làm nhiều người chết oan). Rồi dùng tiền lãi đó đi hối lộ, “cảm ơn” các quan.

Và hai là lừa dối công luận về kết quả nghiên cứu và sản xuất test kit để giúp đẩy mạnh vụ 1. Trong sự đánh lừa công luận này, người ta dùng đến cả thủ đoạn kích động tinh thần yêu nước, tự hào dân tộc (dỏm) rằng Việt Nam đã sản xuất được test kit được WHO phê chuẩn, được nhiều nước tiên tiến đặt mua.