Mỗi ngày, tôi nhận không biết bao nhiêu
cuộc điện thoại quảng cáo và lừa đảo.
Tôi không biết, dân Việt dễ lừa quá hay
sao, kịch bản các cuộc điện thoại cứ theo một bài cũ rích.
Đôi khi biết bọn lừa rồi, nếu không bận
gì cố gắng nghe để xem chúng sẽ lừa như thế nào. Và, cũng đôi khi đưa ra lời
khuyên. Thường khi nghe mình bóc mẽ, chúng hay chửi lại, chửi thô tục, hoặc dập
máy...
Nhưng sáng nay cuộc gọi từ số máy
08121729xx lúc 9 giờ thì rất lạ.
Chú thích của TM : Thật ra chuyện không đơn giản, bà Aung San Suu Kyi
sau này lại thân Trung Quốc, qua thăm được Bắc Kinh trải thảm đỏ đón tiếp. Bà bảo
vệ nạn diệt chủng người Rohingya khiến Tòa Đô chánh Paris đành rút lại danh
hiệu Công dân danh dự đã trao tặng. Việc bà Suu Kyi bị đảo chánh khiến Trung
Quốc tương đối bất lợi,ngoài
mặt họ ủng hộ chính quyền quân sự nhưng mặt khác xúi giục phiến quân phá rối.
Tình
hình Miến Điện hiện đang rất nát. Phiến quân ở hai bang giáp Trung Quốc hiện
đang áp đảo quân chính phủ. Quân đội Miến Điện đang dần mất quyền kiểm soát ở
đây.
Điều
đáng nói là khu vực này là nơi sẽ xây tuyến đường sắt Vành đai con đường của Trung
Quốc. Là khởi đầu tuyến đường để miền Tây Trung Quốc ra Ấn Độ Dương, tránh bị
phụ thuộc vào tuyến hàng hải qua Biển Đông và eo Malacca có nguy cơ xung đột. Miền
Tây Trung Quốc (cụ thể là Côn Minh) ra biển gần nhất là đi qua cửa khẩu Lào Cai
rồi về cảng Hải Phòng của Việt Nam.
Một nguồn tin thân cận với hồ sơ cho AFP biết, giải Nobel Hòa Bình
năm nay 76 tuổi bị kết tội tham nhũng 600.000 đô la và trên 11 ký vàng
- món hối lộ của cựu bộ trưởng phụ trách khu vực Rangoon, ông Phyo Min
Thein. Bà Aung San Suu Kyi bác bỏ cáo buộc.
Nhà cựu lãnh đạo bị
quản thúc hiện có sức khỏe tốt, bị buộc rất nhiều tội danh, từ vi phạm
luật bí mật Nhà nước, gian lận bầu cử cho đến ly khai, tham nhũng...và
có nguy cơ lãnh án tổng cộng nhiều chục năm tù. Bị quân đội đảo chánh
ngày 01/02/2021, bà được giữ ở một địa điểm bí mật từ hơn một năm qua
trong thời gian chờ ra tòa. Đó là phiên xử kín, các luật sư bị cấm trả
lời báo chí và các tổ chức quốc tế.
Theo Công báo, bốn công ty bị trừng phạt là Htoo Group, International
Group of Entrepreneurs (IGE), Mining Enterprise 1 (ME 1) và Myanmar Oil
and Gas Enterprise (MOGE), do cung cấp nguồn lực cho tập đoàn quân sự.
Tài sản của các công ty này bị phong tỏa, các cá nhân bị cấm nhập cảnh
vào EU. Tổng cộng đến nay đã có 65 cá nhân và 10 định chế bị trừng phạt.
Trước
đó EU đã cấm vận vũ khí và những thiết bị có thể dùng để đàn áp, cấm
xuất khẩu những mặt hàng lưỡng dụng cho quân đội và cảnh sát biên phòng,
hạn chế xuất thiết bị giám sát thông tin, cấm huấn luyện và hợp tác
quân sự với lực lượng vũ trang Miến Điện.
Hai quả lựu đạn trưa qua đã được ném vào đám đông đang quay về sau cuộc biểu tình ủng hộ chính phủ, phản đối « Lực lượng Phòng vệ Nhân dân » - các dân quân thường xuyên có những hoạt động du kích nhắm vào quân đội.
Vụ
tấn công xảy ra vào lúc nhiều người Miến Điện âm thầm ngưng hoạt động
để phản đối chính quyền. AFP ghi nhận vào lúc 16 giờ (9 giờ rưỡi giờ
quốc tế), những tràng pháo tay nổ vang khắp Rangoon để kết thúc cuộc « đình công lặng lẽ », với nhiều cửa hàng đóng cửa, thành phố vắng lặng suốt ngày.
Từ Rangoon, thông tín viên Carol Isoux cho biết thêm chi tiết :
« Những
thi thể cháy đen của gần bốn chục người gồm trẻ em, phụ nữ, người già
dường như bị thiêu sống, đã được tìm thấy vào sáng nay tại làng Hpruso
thuộc bang Kayah, một làng có đa số dân theo Công Giáo nằm gần biên giới
Thái Lan. Dân làng là những người tị nạn đã phải di tản vì các vụ đụng
độ với quân đội Miến Điện, và theo các nguồn tin địa phương, có lẽ họ đã
tập họp lại để ăn mừng lễ Giáng Sinh.
Theo Kyodo, ông Erywan Yusof, đặc phái viên của ASEAN, đã đưa ra đề
nghị trên với ngoại trưởng Miến Điện Wunna Maung Lwin trong một cuộc họp
video, và đã được quân đội Miến Điện chấp nhận.
Ông Erywan tuyên bố : « Đó không phải là cuộc ngưng bắn mang tính chính trị, mà nhằm bảo đảm an toàn cho các nhà hoạt động nhân đạo » trong nỗ lực phân phối viện trợ. Ông cho biết cũng đã gián tiếp chuyển đề xuất này cho các bên chống lại chính quyền quân sự.
Bộ Ngoại giao Miến Điện cho biết số tiền được Trung Quốc chuyển
đến sẽ được sử dụng vào lãnh vực văn hóa, nông nghiệp, khoa học, du lịch
và đối phó thiên tai.
Reuters ghi nhận, ngược với các nước phương
Tây vốn lên án vụ đảo chính ngày 01/02/2020, Trung Quốc tuyên bố ưu
tiên đối với họ là sự ổn định và không can thiệp vào chuyện nội bộ của
nước láng giềng.
Ngoại trưởng Mỹ Blinken tham gia hội nghị trực tuyến của các ngoại
trưởng ASEAN trong tuần này. Theo AFP, đây là động thái mới nhất cho
thấy sự cam kết của chính quyền Joe Biden tại khu vực, trong nỗ lực đối
đầu với Trung Quốc.
Trước cuộc họp ASEAN, người đứng đầu tập đoàn
quân sự Miến Điện hứa sẽ tổ chức bầu cử và dỡ bỏ tình trạng khẩn cấp từ
nay đến tháng 8/2023, kéo dài lịch trình đã định trước đây sau vụ đảo
chính hôm 01/02. Một quan chức Mỹ cho rằng ASEAN cần nỗ lực hơn nữa, vì
rõ ràng tập đoàn quân sự Miến Điện đang « câu giờ » để có được lợi thế.
Tại đất nước đang hỗn loạn từ sau vụ đảo chính hôm 01/02, mọi phương
tiện đều thiếu thốn, từ giường bệnh, bình oxy cho đến xét nghiệm,
vac-xin…Tất cả các bệnh viện đều do quân đội kiểm soát, đa số y bác sĩ
phản đối bằng cách đình công nhưng vẫn tiếp tục chữa trị người bệnh một
cách âm thầm. Trả lời thông tín viên Yelena Tomitch, một bác sĩ kêu gọi
trợ giúp khẩn cấp :
« Chúng tôi mong có được sự hỗ trợ của
nước ngoài vì tập đoàn quân sự đang bỏ mặc người dân. Chúng tôi cần oxy,
thuốc men, và tại một số vùng cần cả thực phẩm.
Một nguồn tin ngoại giao ẩn danh cho AFP biết, các tác giả nghị quyết « không có đủ số ủng hộ »
để bảo đảm đạt đa số trong cuộc bỏ phiếu ở Đại hội đồng gồm 193 nước
thành viên. Họ cần có thêm thời gian để thương lượng, chủ yếu với ASEAN.
Dự
thảo nghị quyết do Liechtenstein đưa ra, với sự cổ vũ của Liên hiệp
Châu Âu, Anh và Hoa Kỳ, được thương thảo từ nhiều tuần qua. Tổng cộng có
48 quốc gia châu Âu, châu Mỹ và châu Phi ủng hộ, nhưng chỉ có một nước
châu Á duy nhất là Hàn Quốc đồng tình.
Ba vụ nổ đã xảy ra vào sáng sớm tại một căn cứ không quân gần thành
phố Magway ở miền trung Miến Điện. Hãng tin Delta News Agency trên
Facebook cho biết các rào cản đã được thiết lập trên các con đường bên
ngoài căn cứ sau các vụ nổ.
Sau đó năm quả rốc-kết đã bắn vào một
trong những căn cứ không quân chính của Miến Điện tại Meiktila, phía
đông bắc Magway. Nhà báo Than Win Hlaing đang ở gần đó, đưa tin này lên
mạng xã hội. Ông cũng đăng một video cho thấy tiếng rít của một quả đạn
rốc-kết đang bay, tiếp theo là một tiếng nổ.
AFP cho biết từ nay các công ty Myanmar Timber Enterprise và Myanmar
Pearl Enterprise không thể tham gia hệ thống tài chính quốc tế, tất cả
công dân và doanh nghiệp Mỹ không được giao dịch với hai công ty trên,
kể cả các ngân hàng có chi nhánh ở Hoa Kỳ. Tài sản các công ty này tại
Mỹ cũng bị phong tỏa.
Trước đó chính quyền Mỹ cũng đã trừng phạt
các tướng lãnh Miến Điện đã tổ chức đảo chính và đàn áp biểu tình và đến
đầu tháng Tư đã cho một công ty nhà nước chuyên sản xuất đá quý vào
danh sách đen.
Liên hiệp Châu Âu cho thêm vào danh sách đen 10 nhân vật được cho là
có liên quan trực tiếp đến các quyết định làm ảnh hưởng đến Nhà nước
pháp quyền tại Miến Điện. Hai công ty mới bị trừng phạt là Myanmar
Economic Holdings Ltd (MEHL) và Myanmar Economic Corporation
(MEC). Trước đó hôm 22/03, EU đã trừng phạt 11 tướng lãnh trong đó có
người đứng đầu tập đoàn quân sự là tướng Min Aung Hlaing.
Tuần trước, cao ủy Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, bà Michelle Bachelet đã cổ vũ các Nhà nước « có những biện pháp tức thời, mang tính quyết định và hiệu quả » để buộc các tướng lãnh chấm dứt đàn áp.
Một viên chức quản lý trại giam giấu tên nói với hãng tin Pháp AFP là
hôm nay sẽ có trên 23.000 tù nhân được thả, riêng tại nhà tù Insein ở
Rangoon là trên 800 người.
Hồi tháng Hai, tập đoàn quân sự đã trả
tự do cho số lượng tù nhân tương tự, nhưng lúc đó một số tổ chức nhân
quyền nghi ngờ chính quyền thả tù hình sự để gây hỗn loạn trong cộng
đồng, và có thêm chỗ trống để giam giữ những người chống đối quân đội.
Chuyến đi của bà Christine Schraner Burgener diễn ra trong bối cảnh
cộng đồng quốc tế ngày thêm lo ngại trước tình hình vẫn đang sục sôi,
với những cuộc biểu tình hàng ngày từ sau cuộc đảo chính của quân đội.
Bà sẽ đến Thái Lan và sau đó là Trung Quốc, đồng minh truyền thống của
Miến Điện, các chi tiết khác của chuyến đi không được tiết lộ.
Từ
đầu tháng Hai, đặc sứ Liên Hiệp Quốc đã đề nghị gặp gỡ các tướng lãnh,
nhưng bà vẫn không được phép đến Miến Điện. Những cuộc thương lượng đang
được xúc tiến với các nước ASEAN. Một cuộc họp thượng đỉnh của ASEAN về
vấn đề Miến Điện dự kiến sẽ diễn ra vào cuối tháng.
AFP ghi nhận một khẩu hiệu vẽ ở trạm xe buýt tố cáo quân đội bị lạm
dụng để bảo vệ tướng Min Aung Hlaing, và kêu gọi binh lính không bắn vào
dân chúng. Tại thành phố Hpa-an, các thanh niên phun sơn đỏ lên đường
phố, với chủ đề « Máu của người Miến Điện ».
Hôm qua, các cuộc
biểu tình tiếp tục diễn ra tại các thành phố lớn. Trong khi đó chiến
dịch gây quỹ của chính phủ Miến Điện lưu vong CRPH do nhóm cựu dân biểu
chủ trì đã nhận được gần 10 triệu đô la.
Hôm nay nghỉ lễ Phục Sinh, chỉ có duy nhất tờ Le Figaro vẫn ra mắt bạn đọc, bên cạnh đó là Le Monde xuất bản từ cuối tuần qua. Trang nhất Le Monde
đặt vấn đề những cam kết của chính phủ Pháp về lịch trình đối phó với
Covid, từ tiêm chủng cho đến mở cửa từng phần các quán cà phê, địa điểm
văn hóa liệu có giữ được hay không. Le Figaro nhìn sang một điểm nóng
hiện nay ở châu Á, chạy tựa « Miến Điện đối mặt với bóng ma nội chiến ».
Chính phủ đoàn kết quốc gia » tuyên bố hủy bỏ Hiến pháp
Le Figaro cho biết tại Miến Điện, đối lập đang tổ chức lại để đối phó với tập đoàn quân sự, thành lập ra « chính phủ đoàn kết quốc gia ».
Quân đội đã tổ chức những cuộc không kích vào các nhóm thiểu số vũ
trang đã tấn công vào các vị trí đóng quân để ủng hộ phong trào biểu
tình, đồng thời gởi bộ binh đến tăng cường. Tối qua phía quân đội loan
báo sẽ ngưng các chiến dịch này trong vòng một tháng kể từ hôm nay, nếu
các nhóm vũ trang không tấn công tiếp, đồng thời kêu gọi ngưng bắn.
Hiện
có ít nhất năm nhóm thiểu số đã tiến công vào các căn cứ quân sự, hoặc
thông báo ý định này, khẳng định mục đích là để bảo vệ thường dân. Theo
báo chí địa phương, có ít nhất 20 quân nhân tử thương và 4 xe quân sự bị
phá hủy hôm qua trong cuộc đụng độ với Quân đội độc lập Kachin (KIA),
nhóm vũ trang mạnh nhất, và 11 người thiệt mạng trong vụ không kích ở
bang Karen hôm thứ Ba.
Tuần trước, Washington đã trừng phạt hai tướng cảnh
sát Miến Điện và hai sư đoàn bộ binh đàn áp biểu tình, phong tỏa tài sản
ở Mỹ nếu có, không được tham gia hệ thống tài chính quốc tế và làm ăn
với cá nhân, tổ chức Mỹ.